Selecteer een pagina

Autonomie betekenis

De letterlijke betekenis van het woord ‘autonomie’ is zelfwetgeving, wat genuanceerd moet worden. Autonomie betekent feitelijk dat iemand de vrijheid heeft om naar eigen inzicht beslissingen te kunnen nemen.




Dit kan een persoon, organisatie of een land zijn. Nu heeft bijvoorbeeld een persoon zich aan de wetten en regels te houden die in het land gelden, maar het land kan dus zelf regels en wetten vastleggen waar de inwoners zich aan dienen te houden.

Uitleg over de betekenis van autonomie

Autonomie komt veel in onze samenleving voor en Nederland wordt ook gezien als een autonoom land. De Nederlandse regering bepaalt de wetten en regels waar de inwoners zich aan moeten houden, maar de Nederlander is ook gegarandeerd van zijn of haar vrijheid. Waarin hij of zij zelf beslissingen kan en mag maken. In liberale en democratische samenlevingen is autonomie ook een fundamenteel recht.

autonomie betekenis

Waar komt het woord ‘autonomie’ vandaan?

Het woord ‘autonomie’ is afkomstig uit het neologisme. Het is afgeleid van het Griekse woord ‘autonomía’ wat letterlijk ‘zelfwetgeving’ betekent. Het woord ‘autonomos’ is afgeleid van de woorden ‘Autos’ en ‘Nomos’ die vrij vertaald ‘zelf’ en ‘wet’ betekenen.

Betekenis autonomie en synoniemen

Met autonomie wordt dus een persoon, land of organisatie bedoeld die de mogelijkheid en vrijheid heeft om zelfstandig beslissingen te nemen. Synoniemen voor het woord ‘autonomie’ zijn ‘zelfbestuur’, ‘zelfregering’, ‘zelfbeschikking’, ‘zedelijke zelfstandigheid’ en ‘zelfstandig beslissingsrecht’.



Autonomie in de geschiedenis

Autonomie heeft een belangrijke rol gespeeld in het humanisme dat tijdens de 15e eeuw (tijdens de Renaissance) opkwam. Volgens deze levensbeschouwing is autonomie in vier categorieën op te delen, namelijk zedelijk, geestelijk, politiek en autonomie in de levenskunst.

Wat is een autonoom persoon?

Een autonoom persoon leeft en handelt dus naar zijn eigen wetten en maatstaven. Hij of zij streeft naar zaken na die voor hem of haar belangrijk zijn, zonder de geldende wetten en regels in acht te nemen. Ze bepalen vaak zelf welk pad ze in het leven behandelen en ze zijn zowel kritisch op zichzelf als op het gedrag van anderen. Ze hebben ook een duidelijk beeld van wanneer iets goed of kwaad, zinvol of zinloos en nuttig of nutteloos is. Een autonoom persoon cijfert zichzelf ook niet weg of is ook niet afhankelijk van anderen.

Autonome samenleving

Nederland is een democratische samenleving waarin de inwoners bepalen wie als leider gekozen wordt en er wordt democratisch gestemd over welke regels en wetten voor iedere inwoner gelden. De inwoners hebben het recht, de mogelijkheid en de vrijheid om zelfstandig beslissingen te nemen. De mate van autonomie en soevereiniteit in een land, is afhankelijk van in hoeverre decentralisatie een rol speelt. Denk aan landen, zoals Duitsland en de Verenigde Staten waarbij de staatsdelen zelf voor een groot deel de wetten en regels bepalen, terwijl ze ook met landelijke wet- en regelgeving te maken hebben.

Autonomie op de werkvloer

Autonomie is ook van toepassing op de werkvloer. Een medewerker die naar eigen inzicht zijn werk mag uitvoeren, ideeën mag aandragen en beslissingen mag nemen, kan en mag autonoom werken. Wanneer een medewerker wordt opgedragen om een taak op een bepaalde manier uit te voeren, is er sprake van veel minder vrijheid en bewegingsruimte. Ruim 50% van de bevolking mist autonomie op de werkvloer, waarbij ze vaak worden opgedragen om bepaalde taken en werkzaamheden naar wens van de werkgever uit te voeren. Er is weinig tot zelfs helemaal geen ruimte om je werk naar eigen inzicht uit te voeren en om beslissingen te nemen.



Autonomie in geneeskunde en psychologie

Autonomie komt ook voor in de geneeskunde en psychologie, waarbij ieder individu het recht heeft om te beslissen of er een behandeling plaatsvindt en zo ja, in welke mate de behandeling wordt uitgevoerd. Een patiënt heeft ook de vrijheid om een behandeling te weigeren. Dit wordt ook wel het zelfbeschikkingsrecht van de patiënt genoemd.

Het gevaar van autonomie

Is autonomie gevaarlijk? Ja en nee. Als we bijvoorbeeld aandacht schenken aan kunstmatige intelligentie, die dus ook de mogelijkheid en vrijheid krijgt om beslissingen te nemen en keuzes te maken, kan het zijn dat autonomie een gevaar kan zijn. Want in hoeverre is de AI in staat om die belangrijke beslissingen te nemen? Denk dan aan futuristische taferelen waarbij soldaten voor machines worden vervangen en in een oorlogsgebied moeten handelen naar eigen inzicht. Gelukkig is dat op dit moment nog echt toekomstmuziek, maar het zijn wel hoofdbrekende vraagstukken waar al over nagedacht wordt.

Misvatting over autonomie

Er bestaat ook een misvatting over autonomie. Of feitelijk een autonoom persoon die vaak als egoïstisch, zelfingenomen en eigenwijs wordt bestempeld. Het kan ook een valkuil zijn van een autonoom persoon om altijd maar naar eigen inzicht beslissingen te nemen zonder de regels, wetgeving en eventueel geldende protocollen in acht te nemen. In dat opzicht is autonoom leven heel iets anders dan bijvoorbeeld de wetgeving aan de laars lappen. Een misdaad die autonome personen begaan zijn feitelijk net zo strafbaar.

Andere valkuilen bij autonome personen

Andere valkuilen zijn dat autonome personen ook als dwarsliggers, doemdenkers en rebels worden gezien. De truc is ook om de balans op te zoeken en om altijd met wederzijds respect oog en oren te hebben voor wat een ander te vertellen heeft. Op die manier kun je succesvol autonoom leven.