Polarisatie betekenis
De term verwijst vaak naar problematische ontwikkelingen in een politieke situatie of een sociale groep.
Uitleg over de betekenis van polarisatie
Dat mensen het soms niet met elkaar eens zijn, is een feit. Polarisatie is echter een versterking van tegenstelling tussen partijen of bevolkingsgroepen, wat er uiteindelijk voor zorgt dat individuen recht tegenover elkaar komen te staan. Wanneer mensen of groepen uit elkaar worden gedreven door een meningsverschil, is er sprake van polarisatie.
Waar komt het woord ‘polarisatie’ vandaan?
Polarisatie is afkomstig van het idee over dat 2 uitersten of ‘polen’ tegenover elkaar komen te staan. Bij polarisatie is vaak sprake van het wij-zij-denken en is er weinig tot geen begrip voor de andere groep. Vooral bij een te lang aanhoudend polarisatieproces raken mensen steeds sterker overtuigd van hun eigen mening en wordt er niet meer geluisterd naar wat de ander te vertellen heeft. In extremis kan ook wederzijds respect verloren gaan.
Hoe ontstaat polarisatie?
Polarisatie kan op verschillende manieren ontstaan. Niet alleen in woonwijken, op de werkvloer of op school. Ook in de media en de politiek kan er sprake zijn van polarisatie. Polarisatie heeft doorgaans een negatieve lading, terwijl het juist kan bijdragen aan een noodzakelijke verandering. Als echter het polarisatieproces te lang aanhoudt, kan er sprake zijn van een oplopend conflict tussen individuen en bevolkingsgroepen. Dan is het ook contraproductief.
Polarisatie in een woonwijk
Polarisatie in een woonwijk is geen onbekend fenomeen. Vooral in multiculturele woonwijken kan er sprake zijn van polarisatie. Vaak te wijten aan het feit dat culturele verschillen door anderen niet te begrijpen zijn en vanwege het feit dat mensen elkaar niet op hun gedrag durven aan te spreken. In de basis voelen de inwoners zich dan ook vervreemd van elkaar.
Polarisatie op de werkvloer
Op de werkvloer kan polarisatie ontstaan als een deel van de medewerkers zich niet kan vinden in de koers die gevaren wordt, terwijl een andere groep zich juist aansluit bij de visie van bijvoorbeeld een directie of het management. Een groot deel zit tussen de groepen in. Op zich kan polarisatie op de werkvloer geen kwaad, want soms is het goed om kritiek te uiten en veranderingen in beweging te brengen. Wanneer het polarisatieproces te lang aanhoudt kan het juist contraproductief zijn en worden medewerkers die zich in het midden bevinden gedwongen om een kant kiezen.
Polarisatie in het land
Een zeer actueel aandachtspunt is polarisatie in het land an sich. Hierin staan grote bevolkingsgroepen lijnrecht tegenover het beleid dat door de overheid wordt gevoerd, terwijl andere groepen zich juist aansluiten bij het beleid. Een goed voorbeeld hiervan zijn de boerenprotesten die protesteren tegen de stikstofplannen vanuit de overheid.
Is er sprake van een conflict als we over polarisatie spreken?
De boerenprotesten, snelwegen die geblokkeerd worden door milieuactivisten en stakingen door de buschauffeurs in het openbaar vervoer, kunnen als polarisatie worden gezien. Deze groepen verzetten zich tegen de ideeën van anderen en in deze voorbeelden is zelfs sprake van een conflict. Echter is het doel om verandering te realiseren en dat is alleen haalbaar als er communicatie plaatsvindt. Om het geschil en het conflict op te lossen.
Wanneer is polarisatie gevaarlijk?
Polarisatie is slecht of zelfs gevaarlijk als groepen niet meer naar elkaar luisteren, de dialoog niet meer kan worden gevoerd en als wederzijds respect verloren gaat. Bij aanhoudende polarisatie worden de meningen van groepen alsmaar sterker en gaat het wederzijds respect verloren. Met als gevolg dat mensen uit bepaalde groepen bedreigen, beledigen en zelfs geweld toepassen. Dit is logischerwijs contraproductief.
Polarisatie in de media
Media kan bijdragen aan een exponentiële groei van polarisatie. Vooral op social media kunnen mensen met een uitgesproken mening zich laten gelden en discussies starten. Sociale media-kanalen worden ook gebruikt om propaganda te verspreiden en om zogenaamd zieltjes te winnen. Dit kan een gevaar zijn. Omdat mensen op deze berichten reageren of, omdat ze het delen, kan polarisatie toenemen en lang aanhouden.
Is iedereen betrokken bij polarisatie?
In principe hoef je geen onderdeel te zijn van polarisatie, maar vrijwel iedereen heeft zijn of haar eigen mening die ook aansluit bij de mening en ideeën van anderen. In dat opzicht zou je kunnen spreken over het kiezen van een kant. Het is wel bewezen dat er een sprake is van een toename in polarisering, omdat individuen zich willen laten horen en op zoek zijn naar een duidelijke identiteit. Dan spreken we feitelijk over onbewust wij-zij-denken, terwijl je daar niet bewust mee bezig bent.
Hoe weet je in welke groep je zit?
In het leven zitten mensen niet in één groep, maar in meerdere groepen. Waar we ons bewust of onbewust bij aansluiten. De verschillende groepen waar je toebehoort bepalen je sociale identiteit en wie je bent. Doorgaans veranderen je identiteit en je groepen door het leven heen.