Rationeel betekenis

Waar komt het woord rationeel vandaan?

Het woord rationeel is afgeleid van het Franse woord rationnel en het woord werd voor het eerst in de 19e eeuw toegepast. Het woord is afgeleid van het woord ratio dat verstand of rede betekent.

Rationeel in het Engels

In het Engels bestaat het woord rational dat dezelfde betekenis heeft als in het Nederlands. Hiermee wordt eveneens het gedrag, denkwijze of handelswijze van een individu bedoeld. Iemand die weloverwogen beslissingen neemt is dus rational, terwijl een impulsief persoon irrational is.

Synoniemen voor het woord rationeel

Enkele synoniemen voor het woord rationeel zijn berekenbaar, begrijpelijk, berustend op de rede, doordacht, logisch, verstandelijk en doordacht. Iemand die doordacht of verstandelijk is, kan als een rationeel persoon worden geclassificeerd.

Rationeel gedrag

Rationeel gedrag is als iemand zich verstandelijk gedraagt. Bijvoorbeeld als je in een lange rij staat bij de kassa en begrip toont voor de situatie. Je neemt het tijdverlies voor lief en je begrijpt dat de medewerker aan de kassa er alles aan doet om iedereen zo snel mogelijk te helpen. Rationeel gedrag is dan niet wanneer je chagrijnig wordt en onvriendelijk bent wanneer je aan de beurt bent of zelfs in woede uitbarst.

Rationeel denken

Rationeel denken kost doorgaans wat tijd. Bijvoorbeeld als je een product uit China wilt bestellen, maar je realiseert dat je dan niet echt milieuvriendelijk bezig bent. En ook niet bijdraagt aan de Nederlandse economie. Door hier goed over na te denken kun je de keuze maken om wel iets meer voor het product te betalen, maar daardoor wel bij te dragen aan een beter milieu en het bevorderen van de Nederlandse economie. Dit is een typisch voorbeeld van rationeel denken.

Rationeel handelen

Rationeel handelen is wanneer je ook daad bij het woord voegt en volgt dus doorgaans ook na een rationele denkwijze. Alleen nadenken over waar je een pakket bestelt is niet voldoende om ook rationeel te handelen. Als je ook daadwerkelijk het pakketje in Nederland in plaats van China bestelt, handel je rationeel.

Rationeel energieverbruik

Rationeel energieverbruik is een term of een zin die je niet vaak hoort, maar die wel degelijk bestaat. Hiermee wordt aangeduid dat rationeel energieverbruik bijdraagt aan hoe je energie verbruikt. Dat kan zowel je eigen energie zijn als de energie die je in en rondom het huis verbruikt. Is het bijvoorbeeld slim om de thermostaat de hele dag aan te hebben staan, terwijl dat helemaal niet nodig is? En is het wel handig om bij het lopen van een marathon al direct vol gas te gaan als je weet dat je na enkele kilometers dan niet meer de energie hebt door te gaan? Door te partitioneren kun je dus rationeel energieverbruik toepassen. Met andere woorden is het dus logischer om de kachel alleen aan te zetten als je het koud hebt en om de marathon in eigen tempo te lopen.

Rationeel emotieve therapie

RET is de afkorting van rationeel emotieve therapie, waarbij ongewenst gedrag en ongewenste emoties worden afgeleerd. Een goed voorbeeld is opnieuw de lange rij bij de kassa. Je loopt al gefrustreerd de winkel in, omdat je weinig tijd hebt om boodschappen te doen en je bent van mening dat de caissière veel te traag werkt. Dit zijn gedachten die je zelf in het leven roept en die naar alle waarschijnlijkheid niet stroken met de waarheid. Je hebt immers zelf het tijdstip uitgekozen om boodschappen te doen en de kassamedewerkster doet haar best om haar werk zo goed mogelijk te doen. Dit gedrag en de ongepaste emoties die daarbij kunnen komen kijken, zoals een woede uitbarsting of onvriendelijk gedrag, kunnen met RET worden afgeleerd.

Rationeel in de filosofie

Rationeel denken is iets wat in de filosofie voorkomt. Hierbij spreken we over rationalisme in een filosofische stroming, waarbij zaken objectief en logisch worden benaderd. Hierbij wordt ook vertrouwd op de ratio van de mens.

Rationeel in de wiskunde

In de wiskunde heeft rationeel weer een compleet andere betekenis. Rationele getallen in de wiskunde worden meestal met de letter q aangeduid. Feitelijk is een rationeel getal een deel van een deling waarvan het tweede getal geen nul is. Rationele getallen worden ook wel reële getallen genoemd.

Antoniem voor rationeel

Antoniemen voor rationeel zijn irrationeel, impulsief en gevoelsmatig. Hierbij worden beslissingen genomen en ernaar gehandeld zonder daar goed over nagedacht te hebben. Als voorbeeld opnieuw het pakketje uit China dat je zonder erbij na te denken hebt besteld. Dit is impulsief gedrag en geen rationele handeling geweest. Ook mensen die zich laten leiden door emoties zijn vaak irrationeel en maken beslissingen en handelen op basis van hun gevoel.