CEO betekenis

Verschil tussen CEO, directeur en eigenaar

Hoewel de termen CEO, directeur en eigenaar vaak door elkaar worden gebruikt, betekenen ze niet hetzelfde. Een CEO is de hoogste uitvoerende bestuurder binnen een organisatie, met name bij grotere bedrijven of internationale ondernemingen. Een directeur is in Nederland vaak de functionele leider van een bedrijf, maar hoeft niet per se de titel CEO te dragen. Een eigenaar daarentegen is degene die het bedrijf juridisch bezit. In kleine bedrijven kunnen al deze rollen bij één persoon liggen, terwijl ze in grotere organisaties strikt gescheiden zijn.

Internationale verschillen in invulling van de rol

De invulling van de rol van CEO verschilt sterk per land en bedrijfscultuur. In de Verenigde Staten is de CEO meestal de absolute top van het bedrijf, met uitgebreide macht over zowel de strategie als de uitvoering. In Nederland is de rol vaak minder dominant, mede door het poldermodel waarin overleg en consensus centraal staan. In Duitsland ligt de macht vaker bij een collectief bestuur (de Vorstand), waarbij de CEO wel primus inter pares is, maar niet alles zelf beslist.

CEO bij beursgenoteerde bedrijven versus MKB

De functie van CEO is wezenlijk anders bij een beursgenoteerde onderneming dan bij een mkb-bedrijf. Bij beursbedrijven moet de CEO niet alleen leidinggeven aan de organisatie, maar ook verantwoording afleggen aan aandeelhouders, toezichthouders en de beurs. Er gelden strenge regels rond communicatie, prestaties en transparantie. Bij mkb-bedrijven is de CEO vaak ook mede-eigenaar en werkt hij of zij nauwer samen met het personeel, met kortere lijnen en directere invloed.

Salaris en arbeidsvoorwaarden van een CEO

De beloning van een CEO is vaak onderwerp van discussie. In grote bedrijven bestaat het salaris van een CEO meestal uit een basissalaris, een bonusregeling, aandelenopties en soms extra voordelen zoals een pensioenregeling, auto van de zaak of huisvesting. De hoogte van het salaris hangt af van factoren zoals de omvang van het bedrijf, de prestaties, de sector en de ervaring van de persoon. In Nederland ligt de beloning gemiddeld lager dan in bijvoorbeeld de VS, mede door maatschappelijke druk en beloningscodes.

Diversiteit onder CEO’s

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor diversiteit binnen de top van organisaties. Het aantal vrouwen in CEO-functies neemt langzaam toe, maar blijft wereldwijd nog beperkt. Ook andere vormen van diversiteit, zoals afkomst, leeftijd en achtergrond, zijn ondervertegenwoordigd. Toch zijn er steeds meer initiatieven en programma’s die gericht zijn op het doorbreken van het zogenaamde glazen plafond. Het benoemen van diverse CEO’s wordt gezien als een teken van een moderne, inclusieve organisatie.

Jonge CEO’s en start-up cultuur

In de wereld van start-ups is het niet ongewoon dat iemand op jonge leeftijd al CEO wordt. Hier wordt de titel vaak gebruikt voor de oprichter die de leiding neemt over de dagelijkse gang van zaken. Bij jonge technologiebedrijven kan een CEO begin twintig zijn, zeker als hij of zij het bedrijf vanaf het begin heeft opgebouwd. Deze jonge CEO’s worden vaak ondersteund door adviseurs of een ervaren Raad van Advies om balans te brengen in het leiderschap.

Aansprakelijkheid van een CEO

Een CEO draagt niet alleen verantwoordelijkheid, maar ook juridische aansprakelijkheid. Als eindverantwoordelijke kan een CEO persoonlijk aansprakelijk worden gesteld bij wanbeleid, fraude of het niet naleven van wet- en regelgeving. Dit geldt met name in situaties waarbij het bestuur nalatig heeft gehandeld en er schade is ontstaan. Daarom is het gebruikelijk dat CEO’s verzekerd zijn via een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.

De rol van een CEO in crisissituaties

Tijdens crisissituaties zoals economische neergang, pandemieën of reputatieschade wordt er veel verwacht van een CEO. In zulke periodes moet de CEO snel kunnen schakelen, duidelijke communicatie bieden en medewerkers motiveren. De kunst is om enerzijds koersvast te blijven en anderzijds flexibel te reageren op veranderende omstandigheden. CEO’s die zichtbaar leiderschap tonen tijdens crises, winnen vaak aan vertrouwen binnen én buiten de organisatie.

Transformatief leiderschap van een CEO

Moderne CEO’s worden steeds vaker gezien als transformatieve leiders: mensen die niet alleen het bedrijf draaiende houden, maar ook innovatie aanjagen, cultuurveranderingen begeleiden en duurzaamheid op de agenda zetten. Denk aan digitalisering, vergroening of maatschappelijke betrokkenheid. CEO’s moeten visionair zijn, maar ook pragmatisch genoeg om veranderingen in goede banen te leiden.

Relatie met aandeelhouders en toezichthouders

In beursgenoteerde bedrijven heeft de CEO een complexe relatie met aandeelhouders. Deze hebben invloed via de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, waar zij onder andere stemmen over het beloningsbeleid en het functioneren van het bestuur. Daarnaast is er een Raad van Commissarissen die toezicht houdt op de CEO. Deze raad beoordeelt prestaties, stelt doelen vast en kan ingrijpen als het vertrouwen ontbreekt. Dit systeem zorgt voor balans tussen macht en controle.

Relatie met de ondernemingsraad

In Nederland speelt de ondernemingsraad (OR) een belangrijke rol in het bedrijfsleven. De CEO overlegt regelmatig met de OR over reorganisaties, strategiewijzigingen en arbeidsvoorwaarden. Dit overleg is wettelijk verplicht bij bedrijven met vijftig medewerkers of meer. Een goede relatie tussen CEO en OR draagt bij aan draagvlak en werktevredenheid binnen de organisatie.

De publieke rol van een CEO

In veel gevallen is de CEO ook het publieke gezicht van de organisatie. Denk aan interviews in de media, optredens bij aandeelhoudersvergaderingen of het voeren van gesprekken met de politiek. De manier waarop een CEO zich presenteert, bepaalt mede het imago van het bedrijf. Een communicatief sterke CEO kan een bedrijf aantrekkelijker maken voor klanten, investeerders en medewerkers.

CEO en leiderschapsstijlen

Er bestaan verschillende leiderschapsstijlen die een CEO kan hanteren, zoals:

• Autoritair leiderschap: de CEO beslist alles zelf en verwacht directe uitvoering.
• Coachend leiderschap: de CEO begeleidt en stimuleert medewerkers in hun groei.
• Participatief leiderschap: beslissingen worden gezamenlijk genomen met het team.
• Visionair leiderschap: de focus ligt op het inspireren en richting geven aan de toekomst.

De effectiviteit van een leiderschapsstijl hangt af van de bedrijfscultuur, het team en de externe omstandigheden. Veel succesvolle CEO’s passen hun stijl flexibel aan afhankelijk van de situatie.

CEO en corporate governance

Corporate governance verwijst naar het systeem van regels, praktijken en processen waarmee een onderneming wordt bestuurd. De CEO speelt hierin een centrale rol, samen met de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Transparantie, verantwoording en ethisch leiderschap zijn hierbij sleutelbegrippen. In Nederland gelden codes zoals de Nederlandse Corporate Governance Code, waarin staat hoe bestuurders en toezichthouders zich moeten gedragen.

Carrièrepad naar de functie van CEO

Er is geen vaste route naar het CEO-schap. Veel CEO’s hebben jarenlange ervaring binnen hun branche en zijn doorgegroeid van functies als manager, directeur of bestuurder. Vaak hebben ze een academische achtergrond in bedrijfskunde, economie, techniek of rechten. Belangrijker dan diploma’s zijn echter eigenschappen zoals visie, doorzettingsvermogen, aanpassingsvermogen en de vaardigheid om mensen te verbinden.

CEO en bedrijfsresultaten

Uiteindelijk wordt het succes van een CEO vaak afgemeten aan de hand van bedrijfsresultaten. Groeicijfers, winstgevendheid, medewerkerstevredenheid en klantbehoud zijn indicatoren die veel worden gebruikt. Tegelijkertijd speelt ook de langetermijnstrategie een belangrijke rol: hoe goed weet een CEO het bedrijf te positioneren voor toekomstige uitdagingen?

CEO’s in de toekomst

De rol van de CEO verandert mee met de tijd. Er wordt steeds meer verwacht op het gebied van duurzaamheid, sociale verantwoordelijkheid en digitale innovatie. CEO’s moeten niet alleen kunnen leiden, maar ook luisteren. Niet alleen plannen maken, maar ook inspireren. De CEO van de toekomst is wendbaar, transparant en maatschappelijk betrokken.

Hoe spreek je het woord ‘CEO’ uit?

CEO spreek je uit als ‘si-i-o’. De letters in de afkorting staan voor Chief Executive Officer. Ondanks dat het een Amerikaanse term is die vaak in de zakenwereld in de VS wordt toegepast, is CEO een wereldwijd geaccepteerde term die door veel bedrijven en organisaties wordt toegepast. Ook in Nederland is er een toename in CEO’s.

Wat betekent C-level?

In de Amerikaanse zakenwereld is het gebruikelijk dat grotere bedrijven, multinationals en organisaties die internationaal opereren, met een C-level management werken. Dit wordt ook wel de ‘C-suite’ genoemd. C-level functies zijn onder andere Chief Executive Officer (CEO), Chief Operations Officer (COO), Chief Financial Officer (CFO) en Chief Information Officer (CIO). Er zijn nog meer C-level beroepen, zoals een Chief Marketing Officer en Chief Compliance Officer.

Hoe belangrijk is een CEO?

Een CEO is een belangrijk al dan niet de belangrijkste persoon binnen de organisatie. Soms wordt de CEO ook aangeduid als de werkgever of de baas. De term ‘baas’ wordt lang niet altijd gewaardeerd en daarom ook niet meer gebruikt. Veel mensen verzetten zich tegen de term door te zeggen dat “honden een baas hebben”. Desalniettemin heeft een CEO wel de macht om bijvoorbeeld personeel aan te nemen, het personeelsbestand uit te dunnen en goed presterende medewerkers een salarisverhoging te gunnen.

Wat doet een CEO?

Als we vertellen wat een CEO niet doet zijn we sneller klaar, want een CEO heeft een zeer uitgebreid takenpakket. Een balletje op de golfbaan slaan, is niet wat een CEO non-stop doet, hoewel het vaak voor veel medewerkers onduidelijk is wat de werkgever precies doet. Een CEO is niet alleen eindverantwoordelijk voor de bedrijfsresultaten, het formuleren van de bedrijfsstrategie en het beheren van de budgetten, maar hij is ook het gezicht van de organisatie en verantwoordelijk voor een breed takenpakket. Denk bijvoorbeeld aan het informeren van de stakeholders, het maken van bedrijfsanalyses, het tekenen van contracten en overeenkomsten, het bedrijf vertegenwoordigen op conventies, seminars en webinars, het aannemen of afwijzen van personeel, promoveren en het ontslaan van personeelsleden en het coachen van zowel medewerkers als managers.

Raad van bestuur

De Raad van Bestuur zijn vaak de aandeelhouders die toezicht houden op de CEO. In het geval van een Raad van Bestuur wordt de CEO ook door hen aangewezen. In dit opzicht heeft de algemeen directeur of CEO ook niet het laatste woord en kan hij of zij op zijn acties en daden door de Raad van Commissarissen worden teruggefloten. Ook het functioneren van een CEO ligt vaak bij de RvB onder een vergrootglas.

Welke opleiding volg je als je CEO wilt worden?

Er is geen HBO-opleiding “CEO”, dus die droom kun je laten varen. Maar hoe word je dan CEO van een bedrijf? Dat is niet makkelijk, maar het is vooral hard werken. Veel CEO’s beginnen jong bij een bedrijf en werken zich op tot ze op C-level management opereren. Dan is de stap naar de functie CEO een stuk makkelijker. Dat betekent wel dat je loyaal, resultaatgericht en flexibel moet zijn. En je moet logischerwijs over een aantal competenties beschikken.

CEO overnemen

CEO’s worden ook wel eens ‘overgenomen’. CEO’s van andere bedrijven kunnen verleidt worden om bij een ander bedrijf de scepter te gaan zwaaien. Hier zijn vaak grote bedragen mee gemoeid en de uitdaging moet voor de CEO in kwestie ook groot genoeg zijn.

De competenties van een CEO

Als je CEO wilt worden, moet je over een aantal competenties beschikken. Zowel introverte als extraverte individuen kunnen CEO worden, maar ze moeten te allen tijde integer zijn. Integriteit is belangrijk als je een CEO wilt worden. Andere competenties zijn:

• Flexibel
• Creatief
• Besluitvaardig
• Resultaatgericht
• Natuurlijke leider
• Inspirator & motivator
• Sterk analytisch vermogen
• Sterke communicatieve vaardigheden

Bekende CEO’s wereldwijd

Er zijn duizenden CEO’s ter wereld en een groot aantal is ook bekend. Denk bijvoorbeeld aan Jeff Bezos, de CEO van Amazon. Of Marck Zuckerberg, de CEO van Meta (voorheen beter bekend als Facebook). Tim Cook is tegenwoordig de CEO van Apple, die het stokje heeft overgenomen van de inmiddels overleden CEO Steve Jobs. Reed Hastings is ook een bekende CEO, want hij is de oprichter van het mediabedrijf Netflix.

Ben je ook CEO van een eenmanszaak?

Veel ZZP’ers en zelfstandigen vragen zich af of ze een CEO zijn. Als ze bijvoorbeeld een eenmanszaak hebben. Op LinkedIn zie je vaak dat mensen zichzelf relatief snel promoveren tot CEO, maar is dat ook terecht? Een eenmanszaak heeft namelijk geen hiërarchische indeling en honderden medewerkers in dienst die aansturing nodig hebben. Ondanks dat je volledig eindverantwoordelijk bent voor je bedrijf en de bedrijfsvoering, is het een beetje ongepast om jezelf de CEO van je eenmanszaak te noemen. Eigenaar of oprichter klinkt professioneler en dekt ook veel beter de lading.