Cringe betekenis
Cringe is van origine een Engelstalig woord dat letterlijk in elkaar krimpen betekent. Mensen krimpen in elkaar als ze zich ongemakkelijk voelen, zich schamen of als er gevaar dreigt. In populair taalgebruik en dus vooral bij jongeren, wordt cringe vaker gebruikt om aan te geven dat iemand (plaatsvervangende) schaamte of ongemakkelijkheid ervaart. Je zou ook kunnen zeggen dat cringe behoort tot de straattaal waar ook andere Engelse woorden en woorden uit andere talen een nieuwe betekenis krijgen.
Cringe synoniem
Hoewel cringe officieel geen Nederlands woord is en het woord ook niet in het Nederlands woordenboek te vinden is, bestaat er een synoniem voor cringe. Jongeren gebruiken het woord cringe, maar ook awkward wordt veel gebruikt om aan te geven dat iets ongemakkelijk is of om aan te geven dat ze iets onaangenaam vinden.
Wanneer zegt een jongere cringe?
Een jongere zegt cringe als hij of zij zich schaamt of ongemakkelijk voelt. Bijvoorbeeld als je op TikTok een video van je dansende vader of moeder voorbij ziet komen. Dan voel je wellicht plaatsvervangende schaamte en je voelt je ook ongemakkelijk. Het is niet iets waar je op zit te wachten en dan is het dus ook cringe. Het liefste wil je ook even een deken over je hoofd trekken. Ook in real life situaties kan cringe gebruikt worden, als bijvoorbeeld je ouders je ongemakkelijk laten voelen tegenover je vrienden en vriendinnen.
Cringe in woord en geschrift
Uit onderzoek blijkt dat het woord cringe vaker in geschrift wordt gebruikt dan dat jongeren het woord ook echt toepassen in conversaties met vrienden en vriendinnen. Dan wordt meestal gekozen voor overgewaaide woorden, zoals awkward. Vooral op social media kanalen als TikTok, Facebook, Snapchat en Instagram zien we wel vaker dat jongeren het woord cringe gebruiken.
Als iets ongepast is
Cringe wordt niet alleen gebruikt om aan te geven of je je schaamt of ongemakkelijk voelt. Het wordt ook gebruikt om aan te geven of iets ongepast is. Bijvoorbeeld TikTok video’s die niet als grappig, maar meer als ongepast worden gezien. Dan reageren jongeren al snel met het woord cringe om aan te geven dat ze het niet grappig of leuk vinden. Cringe is dan ook subjectief, omdat de een de video wel leuk vindt en de ander weer niet.
Het gevaar van straattaal
Wetenschappers hebben moeite met straattaal en steeds meer woorden die een weg vinden naar de Nederlandse taal. Ze zijn bang dat de Nederlandse taal en woorden moeten wijken voor populaire termen die uit andere landen overwaaien. Een goed voorbeeld is het woord cringe. Alsmede woorden als kaulo, awkward, dissen, fissa en osso. De reden dat jongeren deze woorden sneller adopteren en gebruiken heeft vooral te maken met het feit dat de Nederlandse popcultuur grotendeels beïnvloed wordt door artiesten uit het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Uit onderzoek blijkt ook dat films en series uit het buitenland verantwoordelijk zijn voor het feit dat jongeren steeds vaker andere termen gebruiken voor reeds bestaande Nederlandse woorden.