Extraheren betekenis
De manier waarop de term extraheren wordt gebruikt kan afhankelijk zijn van de situatie waarvan sprake is. Extraheren staat echter in de praktijk altijd voor verwijderen of onttrekken. Onder meer kan de term extraheren worden gebruikt bij het scheiden van een bepaalde stof waarbij gebruik wordt gemaakt van de eigenschap oplosbaarheid of om bijvoorbeeld een grof mengsel te scheiden. Extraheren staat ook voor “het halen van iets belangrijks uit een grotere hoeveelheid”.
Ook jij doet het waarschijnlijk elke dag!
Voor ontzettend veel mensen geldt dat ze er geen idee van hebben wat extraheren precies betekent. Toch is de kans zeer groot dat ze het elke dag zelf doen. Zet je bijvoorbeeld elke ochtend een lekker tasje koffie? Dan ben je aan het extraheren! Dat lijkt misschien een beetje verwarrend maar dat is het niet. Tijdens het zetproces is het immers zo dat uitsluitend de smaak-, geur- en kleurstoffen afgegeven worden aan het water. Na afloop van dit proces is er sprake van enerzijds bijvoorbeeld een gevulde koffiekan met koffie en anderzijds het koffiedik dat resteert.
| Aspect | Beschrijving | Voorbeeld | Synoniemen | Antoniemen |
|---|---|---|---|---|
| Betekenis | Iets uit een groter geheel halen | De onderzoeker extraheerde de actieve stof uit de plant. | Uittrekken, onttrekken, winnen | Toevoegen, inbrengen |
| Woordsoort | Werkwoord | – | – | – |
| Herkomst | Afgeleid van het Latijnse ‘extrahere’, wat ‘uittrekken’ betekent | – | – | – |
| Uitspraak | IPA: /ɛkstraˈherə(n)/ | – | – | – |
| Gebruik in de scheikunde | Het scheiden van een specifieke stof uit een mengsel door gebruik te maken van een oplosmiddel | De chemicus extraheerde cafeïne uit theebladeren. | – | – |
| Gebruik in informatietechnologie | Het verkrijgen van specifieke gegevens uit een dataset | De analist extraheerde klantinformatie uit de database. | – | – |
| Engelse vertaling | To extract | – | – | – |
Herkomst van het woord extraheren
Het woord extraheren komt van het Latijnse extrahere, dat letterlijk uittrekken of eruit trekken betekent. De opbouw van het woord bestaat uit ex- (uit) en trahere (trekken). In het Nederlands heeft extraheren de betekenis gekregen van iets uit een groter geheel halen, vaak met behulp van een specifieke techniek of methode.
Wat betekent extraheren precies?
Extraheren is een werkwoord dat gebruikt wordt om een bepaalde stof, gegevens of onderdeel uit een mengsel, bestand of systeem te halen. Het proces van extraheren draait om het scheiden of isoleren van één specifiek element uit een groter geheel. Het wordt veel gebruikt in wetenschappelijke, medische en technische contexten, maar komt ook in alledaagse situaties voor.
Gebruik van extraheren in scheikunde
In de scheikunde betekent extraheren het scheiden van stoffen met behulp van een oplosmiddel. Bijvoorbeeld: bij het extraheren van cafeïne uit theebladeren wordt een vloeistof gebruikt die alleen de cafeïne oplost. Deze methode wordt veel gebruikt in laboratoria om werkzame stoffen uit planten of mengsels te halen.
Voorbeelden uit de scheikunde
- De onderzoeker extraheerde etherische oliën uit lavendel.
- De werkzame stof werd uit het mengsel geëxtraheerd met behulp van ethanol.
- Door middel van vloeistof-vloeistofextractie konden de stoffen worden gescheiden.
Extraheren in de medische context
In de medische wereld wordt extraheren vaak gebruikt in de betekenis van verwijderen. Een bekend voorbeeld is het extraheren van een kies of tand door de tandarts. Ook bij het verwijderen van splinters of andere lichaamsvreemde voorwerpen kan men spreken van extraheren.
Medische voorbeelden
- De tandarts moest de verstandskies extraheren vanwege ontsteking.
- Het glasdeeltje werd voorzichtig geëxtraheerd uit de wond.
- De chirurg extraheerde het metalen voorwerp zonder complicaties.
Gebruik van extraheren in ICT en data
In de wereld van informatie en technologie betekent extraheren het halen van specifieke data uit een groter gegevensbestand. Dit gebeurt vaak bij dataverwerking of analyse. Denk aan het extraheren van e-mailadressen uit een lange lijst of het filteren van bepaalde waarden uit een databestand.
IT-gerelateerde voorbeelden
- De software kan automatisch contactgegevens extraheren uit documenten.
- Gegevens werden geëxtraheerd uit het systeem voor verder onderzoek.
- Met een script worden specifieke velden uit de database geëxtraheerd.
Extraheren in het dagelijks leven
Hoewel extraheren een technisch klinkend woord is, gebeurt het ook in gewone situaties. Een bekend voorbeeld is het zetten van koffie of thee. Daarbij worden geur- en smaakstoffen geëxtraheerd uit gemalen bonen of theebladeren door contact met heet water. Ook bij het persen van sinaasappelsap kun je spreken van het extraheren van sap uit de vrucht.
Alledaagse voorbeelden
- Tijdens het zetten van koffie worden aroma’s geëxtraheerd uit de bonen.
- De smaak wordt geëxtraheerd door het kruid lang in de saus te laten trekken.
- Citroensap werd geëxtraheerd voor gebruik in het dessert.
Synoniemen van extraheren
Afhankelijk van de context kunnen de volgende woorden gebruikt worden als synoniem:
- Uittrekken
- Afscheiden
- Verwijderen
- Isoleren
- Onttrekken
- Filteren
Niet elk woord past in elke situatie; verwijderen past bijvoorbeeld goed in een medische context, terwijl filteren beter bij een technisch of scheikundig proces hoort.
Tegenstellingen van extraheren
De tegenovergestelde handelingen van extraheren zijn meestal handelingen waarbij iets wordt toegevoegd of samengebracht. Denk hierbij aan:
- Invoegen
- Integreren
- Samenvoegen
- Mengen
- Toevoegen
Gebruik van het voltooid deelwoord geëxtraheerd
Het voltooid deelwoord van extraheren is geëxtraheerd. Het is goed te weten dat de spelling met een trema op de eerste e geschreven wordt om verwarring met de uitspraak te voorkomen. Dit is correct Nederlands en past bij andere werkwoorden met een vergelijkbare vorm.
Hedendaags gebruik en stijl
Extraheren is een woord dat veel voorkomt in academische en technische teksten, maar het is in principe in elke context te gebruiken waarin sprake is van het scheiden of eruit halen van iets. Het woord klinkt formeel en precies en is daarom vooral geschikt voor teksten waarin duidelijkheid en exactheid gewenst zijn.
Extractie als scheidingstechniek
Extractie is een vorm van scheidingstechniek waarbij ervoor wordt gekozen om stoffen af te zonderen uit een bepaald materiaal. Vervolgens wordt de stof in kwestie overgebracht naar een andere fase. Voor de overgang van de stof geldt dat ze plaatsvindt door het verschil in affiniteit tussen allebei de fasen tot er sprake is van een thermodynamisch evenwicht.
Het extraheren van gegevens uit een bestand
Wanneer er in de praktijk wordt gepraat over extraheren is de kans vandaag de dag zeer groot dat er daarbij vooral wordt verwezen naar het extraheren van gegevens. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer er bepaalde data uit een CSV-bestand moet worden gehaald. Bij het toepassen van een extractie is het zo dat je vaak gebruik kan maken van verschillende hulpmiddelen. In dit voorbeeld kan je bijvoorbeeld kiezen voor het filteren van de waarden in de aanwezige rijen en kolommen die deel uitmaken van het bestand.
Wat gebeurt er bij het extraheren van foto’s?
De term extraheren wordt als vanzelfsprekend niet alleen maar gebruikt binnen de wereld van de scheikunde of wanneer er sprake is van een bepaalde actie die wordt ondernomen met data, in tegendeel. Deze term wordt bijvoorbeeld vandaag de dag ook steeds vaker gebruikt wanneer er een bewerking van een foto plaatsvindt. Veel mensen weten echter niet precies wat er dan wordt bedoeld. Het extraheren van een foto betekent eigenlijk dat er bepaalde kenmerken of onderdelen van een foto worden geïsoleerd. Het verwijderen van de achtergrond waardoor alleen het onderwerp van de foto nog overblijft is bijvoorbeeld een vorm van extractie.
Wat betekent extraheerbaar?
Er zijn in de praktijk tal van verschillende woorden of termen die gelinkt kunnen worden aan het begrip extraheren. Dit geldt onder meer voor ‘extraheerbaar’. In principe wordt hiermee een bepaald object, een vloeistof of een bepaalde vorm van data bedoelt die uit bijvoorbeeld een bepaalde context geëxtraheerd of verwijderd kan worden. Wordt er bijvoorbeeld aangegeven dat gegevens extraheerbaar zijn? Dan betekent dit dat het document waarin ze zich bevinden niet is beveiligd tegen het isoleren van bepaalde data. Binnen de gangbare taal kan er worden vastgesteld dat dit woord eigenlijk niet zo vaak wordt gebruikt. Bovendien geldt ook hiervoor uiteraard dat haar exacte betekenis afhankelijk kan zijn van de context waarvan sprake is.
Wat zijn de synoniemen?
Het spreekt voor zich dat er ook tal van verschillende synoniemen bestaan voor extraheren. De voornaamste synoniemen die je het vaakst voorbij zal zien komen zijn:
• Onttrekken;
• Uittrekken;
• Trekken;
Wist je bovendien dat deze term ook voorkomt binnen het procesrecht? In dat geval kan er sprake zijn van een ‘extract vonnis’. Het betreft hier een vonnis waarbij de verzoeker is vrijgesproken. Dit als gevolg van het feit dat hetgeen ten laste werd gelegd niet wettig en / of overtuigend is bewezen.